Sistem Odası Taşıma Hakkında Dikkat Edilmesi Gereken Etkenler

Sistem Odası Önlem ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

  Sistem odası taşıma oldukça ayrıntılı ve profesyonel bir ekiple yapılmadığı takdirde dönülmez problemlere yol açabilecek bir konudur. Özellikle  orta ve büyük ölçekli işletmelerin sistem odalarının yapılandırılırken nelere dikkat edilmeli, sistem odası nasıl izlenmeli, bilişim altyapısının sağlıklı çalışıp çalışmadığı gibi bir çok başlık konuyu göz önünde bulundurmalıyız. Bu doğrultuda eksiklikler belirlenip sistem odasında olması ve olmaması gereken unsurlar belirlenmelidir. Özellikle büyük ve orta ölçekli işletmeler için bahsettiğimiz bu unsurlar, küçük işletmeler için de fikir veren kriterler içermektedir.

  Sistem odası eksik ve yanlış planlanırsa , sorumlusunun burada çok fazla zaman geçirmesi zorunda bırakabilir ki bu bilişim personelleri tarafından pek sevilen bir durum değildir. İşletmenizin ve IT altyapınızın büyüklüğüne göre  problem ya da arıza durumlarında sorundan etkilenen kullanıcı sayısı artar, stres ve baskı yaşayan sorumlu ise problemleri sağlık bir durumda olmamasından kaynaklı çözmekte zorlanacak ve zaman kaybı yaşayacaktır. Bu nedenle sistem odasını tasarlarken tüm dış faktörler düşünülmeli, oluşabilecek bir probleme karşı en hızlı şekilde müdahale ve çözüm bulunabilecek ortam hazırlanmalıdır. Bunun için de en uygun sistemler kulanılmalıdır.

  Bu çözümler ve sistemler nelerdir?

Fiziksel tedbirler :

1. Yer Seçimi :  konumlanacak yer seçilirken , sistem odasının ortamın fiziksel değişikliklerden minimum etkileneceği bir bölge tercih edilmelidir. Sistem odasının bulunacağı yapının yada binanın;

  – Nem ve ısı oluşmasına neden olacak ısıtma, soğutma tesisat ve cihazlarından, kalorifer boru ve peteklerinden uzak olmalıdır.

  – Mevsimsel değişikliklerden etkilenmeyecek bir konumda olmalıdır.

  – Manyetik alan oluşturabilecek enerji ve elektrik hatlarından uzak olmalı ve etkilenmemelidir.

  Bunların yanında yükseltilmiş zemin antistatik (epoksi boya ya da epoksi kaplama) malzeme ile kaplanmalıdır.

2. Isı kontrolü :  Günümüzde birçok işlemci 70º ve üzeri sıcaklıkta çalışamayacağı için bu ısıya ulaşan sunucular üzerindeki sensörler aracılığıyla kendini kapatır. Bu durum elektronik cihazlarda karşılaşılan ve dikkat edilmesi gereken bir unsurdur. Hizmet veren bir sunucu için böyle bir durum kabul edilemez. Bu nedenle ortam sıcaklığının mümkünse yedeklenmiş klimalar aracılığıyla optimum çalışma derecesinde tutulması gerekmektedir (10º ve 40º arasıbir sıcaklık kabul edilir). Her ihtimale karşı sistem odasının birkaç noktasına, e-posta, sms ya da telefon çağrısı aracılığıyla bilgilendirme yapan ısı sensörleri konumlandırmanız, sisteminizi ısıya karşı oluşabilecek risklere karşı koruma sağlayacaktır. Isı kontrolü ile ilgili olarak sistem odası içerisindeki hava dağılımını doğru sağlamak da çok önemlidir. Hava sirkülasyonunu doğru sağlamak için sunucuların ön yüzleri birbirine bakacak şekilde konumlandırılmalıdır. Sunucular havayı önden çeker ve arkadan dışarıya iter. Bu nedenle soğuk havanın sunuculara ön yüzden ulaşması sağlanmalı, dışarıya verilen sıcak havanın ise soğutma tesisatının girişine ulaşacak şekilde yapılandırılması gerekmektedir. Bu sebeple aşağıdaki  resimde de görebileceğiniz gibi yükseltilmiş zemin yardımıyla birbirinden izole hale getirilmiş iki ortam sunucuların ön yüzüne soğuk havayı ulaştırmak için bize gerekli ortamı sağlayacak şekilde örnek olarak alınabilir.

3. Nem kontrolü

  Nem elektronik cihazlar için ne kadar zararlı olduğunu bilmeyenimiz yoktur. Bu nedenle sadece sunucular ve bilgisayar sistemleri için değil üzerinde elektronik devre elemanları bulunduran tüm cihazlar için bir risk oluşturur. Ortamdaki nem oranının eşik değerlerinin altına düşmesi elektronik devre elemanlarının statik elektrikle yüklenmesine maruz kalmasına, üstüne çıkması ise sıvı oluşumlarına neden olur ki bu da cihazlarınızın kullanabileceğinden fazla elektrik taşıması ya da kısa devre nedeniyle bozulmasına neden olacaktır. Bu nedenle sistem odanıza e-posta, sms ya da telefon çağrısı aracılığıyla bilgilendirme yapan nem sensörleri ile izlenmesi ve uygun koşullarda tutulması gerekmektedir.

4. Toz kontrolü – Temizlik

  Bilgisayara giriş derslerinde ilk öğretilen konulardan biri, bilgisayarları toza karşı korumaktır. Yıllar geçse, teknoloji ne kadar ilerlese de toz sunucular, elektronik devreler ve fanlar için bir risk oluşturmaya devam edecektir. Bu sebeple sistem odanızı toza karşı korumak için, sistem odanıza girişlerde ayakkabınızdaki tozları tutacak günümüzde daha çok sağlık sektöründe kullanılan, resimde görebileceğiniz gibi protectamat isimli zemin kaplaması ve havalandırma sistemleri için de toz filtreli ürünler kullanılmalıdır. Bunun yanında ürün ambalajları mümkün olduğunca sistem odası dışında bırakılmalı, sistem odasında yapılacak çalışmalarda ortaya çıkacak kablo ve metal parçalarına karşı belirli periyodlarda temizlemelidir.

5. Doğal Afetlere karşı nasıl tedbirler alınmalı: Oldukça kalıcı ve dönülmez noktalara gelinebilecek sorunlara neden olabilecek diğer unsur ise doğal afetlerdir.

1. Yangın :

  – Sistem Odasında çıkabilecek yangınlara karşı duman dedektörleri kullanılarak oda sürekli kontrol altında tutulmalı,  olası bir yangında cihazlara zarar vermeyecek temiz gaz diye adlandırılan FM200 söndürme sistemi kurulmalıdır. FM200 gazının avantajlarından bahsedecek olursak, hızlı ve etkili, doğaya ve ozon tabakasına zararı olmayan çevre dostu, elektronik cihazlara zarar vermeyecek, az yer kaplayan ve ortamdaki oksijen seviyesini azaltmayan dünyaca kabul görmüş endüstri standardıdır.  Aşağıdaki resimde de  görebileceğiniz gibi dedektörler ve gaz tüpleri kontrol paneli aracılığıyla birbirlerine bağlanarak bir yangın çıkması durumunda otomatik olarak faaliyete geçerek işlemine başlayacak bir sistemdir.

1. Su baskını : Su ve sel baskınlarına karşı alınabilecek en iyi önlem yükseltilmiş zemin ve su dedektörüdür. Aşağıdaki örnekte görebileceğiniz yükseltilmiş zemin ve dedektör su basmasından haberiniz olmasını ve gerekli müdahaleleri yapmanız için size zaman kazandıracaktır. Yükseltilmiş zemin aynı zamanda kablolamanın düzenli bir şekilde yapılması ve dışarıdan görünmemesi için ve soğutmanın etkili bir şekilde yapılabilmesi için bize çalışma alanı kazandıracaktır.

1. Deprem : Sistem odasındaki kabinlerin ve rafların bulundukları zeminlere sabitlenmesi gerekir. Herhangi bir sallanma durumunda sunucularınızın kabinlerden çıkmasını ve düşmesini engellemek için sabitleme oldukça önemlidir.

  Teknik tedbirler

6. Enerji kontrolü : Enerji oldukça kapsamlı bir konu oduğundan dolayı nekadar ayrıntı versekte az kalacaktır. Önemli başlıklar olarak enerji altyapısında dikkat edilmesi gereken etkenler şunlardır;

  – Süreklilik

  – Yedeklenebilirlik

  – Topraklama

  – İletilebilirlik

  – İzlenebilirlik

  Sistem odanızdaki cihazlar için başınıza gelebilecek en muhtemel risk elektrik kesintisidir. 

  Enerjinin sürekliliği ve yedeklene bilirliği için sistem odası planlanırken sunucular, storage birimleri, yedekleme üniteleri, switch, router ve diğer tüm cihazların ihtiyaç duyduğu enerji ve büyütülme olasılığı da göz önünde bulundurularak ihtiyaca uygun, şebekedeki dalgalanmaları da önleyecek regülatörlü bir UPS ve paralelde şebeke hattı için ayrıca bir regülatör ve sistemlerinizin kritiklik durumuna ve ekonomik durumlara  bağlı olarak jeneratör kurulumu yapılmalıdır.

  Günümüzde bilişim altyapınıza hizmet veren cihazların çoğu yedeklilik unsuru göz önüne alınarak çift enerji beslemesi ile üretilmektedir. Bu doğrultuda kabinlerinize ulaştıracağınız biri UPS,  diğeri jeneratör beslemeli 220V stabil gerilime sahip regüle edilmiş iki enerji hattı, cihazlarınızın kesintisiz çalışması için yeterli olacaktır. 

  İletilebilirlik ile ilgili olarak, enerji nakil hatlarının konumlandırılacağı yer seçilirken oluşturacağı manyetik alan nedeniyle network kablolarından belli uzaklıkta bir bölge seçilmelidir.Ayrıca enerji nakil hatlarının kablolaması yapılırken, her kablo üzerinden çekilecek toplam enerji miktarı göz önünde bulurularak doğru kablo tipi ve kalınlığı seçilmelidir. 

  Enerjinin izlenmesi sisteminiz için kritik diğer bir başlıktır. Altyapınızdaki tüm cihazların kullandığı enerji miktarını sayısal değer olarak bilmeli, gözetim altında tutmalı, sisteminize yeni bağladığınız cihazlarda altyapınızın yeterli enerjiyi sağlayacağınızdan emin olmalısınız. Aksi takdirde sigorta atması, tüm sistemlerin kapanması ya da kabloların ısınmasından dolayı istenmeyen sonuçlar oluşacaktır. Topraklama konusunda sistem odası kurulmadan önce mutlaka profesyonel yardım alınmalıdır. Topraklamanın hiç olmadığı ya da ihtiyaçlara uygun yapılmadığı bir sistemde devreleriniz sürekli statik elektrikle yüklenecek ve kolayca bozulabilecektir. Konuyla ilgili olarak başbakanlık tarafından yayınlanan şu bağlantıdaki mevzuatı da referans alabilirsiniz.

7. Kabin düzeni : Isı kontrolü başlığında bahsettiğimiz gibi, sunuculardaki fanlar havayı önden çekip arkadan dışarı itecek şekilde dizayn edilmiştir. Bu sebeple kabin düzeni oluşturulurken sunucuların ön yüzleri birbirlerine bakacak şekilde kabin düzeni oluşturulmalı, doğru ve etkili soğutma için soğuk hava sunuculara önden ulaştırılmalıdır. Kabinlerinize cihazlarınızı yerleştirirken yerel ağ ve dmz’e hizmet eden sunucuları ve switchlerini, ayrı konumlandırmak, veri depolama, yedekleme, ağ bağlantısı ve güvenlik cihazlarını merkezi, kolay erişilebilir bir noktaya yerleştirmek işinizi kolaylaştıracak ve size planlı bir büyüme sağlayacaktır.

8. Kabin içi kablolama : HDüzenli ve sistematik şekilde düzenlenmiş bir kablolama tasarımı, oluşabilecek bir problem durumunda en kısa zamanda problem olan sunucuya ulaşmak ve downtime diye adlandırılan hizmet kesintisi süresini en aza indirmek bilişim personelinin işini kolaylaştıracaktır. Bundan dolayı kabin içi kablolamanın düzgün bir şekilde yapılırken, sunucuların kablo toplayıcı aparatlarının takılması ve network kablolarının etiketlenmesi kaliteli ve düzenli bir görünüm sağlarken, problem anında aradığınızı kolayca bulmanızı da sağlayacaktır.

9. Düzenli kayıt tutma : Ortalamanın   üzeri bir  büyüklükte yapınız  varsa sunucularınızın ve diğer cihazlarınızın hangi kabinde olduğunu aklınızda tutmanız zorlaşacaktır. Bu nedenle yapınızı oluşturmaya başladığınız ilk günden itibaren kabinlerinizi belli bir düzen ve sıra içinde isimlendirmeli (1,2,3,4,5 vb.) ve hangi cihazın hangi kabinde olduğunu bir güvenli bir veritabanına kaydetmelisiniz. Zaten bunun gibi büyük yapılarda kalite standartları gereği bir envanter yönetimi yazılımınız olacağından dolayı ilave birkaç alan ile bu düzenlemeyi yapabilirsiniz.

10. Güvenlik – İzleme : Bahsettiğimiz problemler dışında bilinçli yapılmış sabote girişimleri de ciddi ve kötü sonuçlar doğurabilir. İşten çıkarılan bir personel, sisteme bilinçli olarak zarar vermek isteyebilir. Bu nedenle sistem odasının girişi mutlaka güvenli,kilitli, kontrollü yada parmak izi gibi bir sistemle korunuyor olmalı, odaya yetkililer dışında kimse girememeli yada onların bilgisi içerisined personel alınmalı, giriş çıkışlar saat ve isim bilgisi ile raporlanabilmeli ve son olarak herhangi bir adli vaka durumunda kullanılmak üzere tüm hareketlerin gözlemlenebileceği açılarda kamera yerleştirilmeli ve hareketler kayıt altına alınmalıdır.

  Günümüz teknolojisinde birçok cihaz arıza durumunda bunu belli edecek bir alarm ya da hata uyarı ışığı yanacak şekilde dizayn edilmiştir. Lakin bahsettiğimiz büyük yapılarda, her saat sistem odasına girip  hangi cihaz hata vermiş ya da bozulmuş şeklinde kontrol etmek yerine,,SNMP destekli cihazları bir izleme yazılımı üzerinden kontrol etmek ve arıza durumunda size e-mail yoluyla bilgilendirme yapacak bir sistem inşaa etmek daha doğru yaklaşımdır. Bu iş için Microsoft’un System Center Operation Manager (SCOM) ve HP’nin System Insight Manager (SIM) ürünlerini kullanabilirsiniz. HP SIM kullanarak care pack anlaşması ve garanti kapsamındaki cihazlarınız için donanım arızası durumunda otomatik çağrı açılmasını ve arızalı parçanın değişim sürecinin otomatik olarak başlatılmasını sağlayabilirsiniz.

  Sizde Sistem Odanızı Güvenle taşınmak ya da yeni bir sistem odasını emin ellere emanet ederek kurmak istiyorsanız, lütfen bizimle iletişime geçiniz.